
Zmagania Republiki Rzymskiej i Kartaginy o dominacje w zachodniej części basenu Morza Śródziemnego przeszły do historii pod nazwą wojen punickich. Wspomniane mocarstwa stoczyły ze sobą trzy wojny – wszystkie wygrane przez Rzym. Z wojen rzymsko – kartagińskich bodajże największą estymą zarówno badaczy, jak i czytelników, cieszy się druga wojna. Wpływ na to ma w znacznej mierze osoba genialnego kartagińskiego wodza – Hannibala Barkasa, którego zwycięstwa wstrząsnęły potężnym italskim mocarstwem. Największe zwycięstwo Hannibala – Kanny, stały się wręcz niedoścignionym wzorem dla kolejnych pokoleń dowódców. Rola Hannibala w interesującym nas konflikcie była tak wielka, że Polibiusz z Megalopolis nazwał ją wojną hannibalejską.
W 2015 roku nakładem oświęcimskiego wydawnictwa Napoleon V ukazała się praca J.F. Lazenby’ego „Wojna Hannibala. Historia militarna drugiej wojny punickiej”. Autor jak wcześniej wspomniałem dał się już wcześniej poznać polskim czytelnikom – Napoleon V wydał dwie inne jego znakomite prace – „Wojnę peloponeską” i „Pierwszą wojnę punicką”, której kontynuacją jest recenzowana książka.
Książka Lazenby’ego składa się z ośmiu rozdziałów poprzedzonych przedmową. W pierwszym Autor kreśli krótką charakterystykę stron konfliktu i przedstawia przyczyny wybuchu wojny. Drugi rozdział dotyczy marszu Hannibala z Półwyspu Iberyjskiego do Italii. W tym miejscu Lazenby próbuje zrekonstruować szlak którym armia Barkasa maszerowała ku Italii, Autor szczególnie wiele miejsca poświęca próbie ustalenia którą z przełęczy Kartagińczyk przekroczył Alpy. Trzeci rozdział opowiada o początkach wojny, czytelnik zapozna się z przebiegiem bitew nad rzeką Trebia, Jeziorem Trazymeńskim i największym starciem wojny – bitwą pod Kannami. Kolejny rozdział poświęcony został opisowi wydarzeń po bitwie pod Kannami, przejściu Kapui na stronę Hannibala, opanowaniu Tarentu, pozyskaniu Syrakuz dla kartagińskiej sprawy i innymi pomniejszymi epizodami. Czwarty rozdział dotyczy działań wojennych tocznych w południowej Italii. Piąty skupia się na hiszpańskim teatrze wojny, gdzie rozbłysła gwiazda Scypiona Afrykańskiego Starszego. W szóstym rozdziale Autor przybliża czytelnikom mało znany front drugiej wojny punickiej, mianowicie Bałkany, gdzie po stronie Kartaginy opowiedział się król Macedonii, Filip V. Rozdział ten kończy się opisem klęski brata Hannibala, Hazdrubala nad rzeką Metaurus. Siódmy rozdział poświęcony został rzymskiej inwazji na Afrykę, której kulminacyjnym punktem była bitwa pod Zamą. W ostatnim rozdziale Lazenby dokonuje podsumowania skutków wojny między Rzymem a Kartaginą. Na końcu książki zamieszczono: omówienie źródeł wykorzystanych przy pisaniu „Wojny Hannibala”, glosariusz terminów łacińskich, dziennik marszu z Hiszpanii do Italii, tablice chronologiczne, mapy i ryciny oraz indeks nazwisk i nazw geograficznych.
Lazenby po raz kolejny nie zawiódł moich oczekiwań. Co prawda poprzednie jego książki bardziej przypadły mi do gustu, nie zmienia to jednak faktu, że recenzowana praca jest obecnie najlepszą monografią drugiej wojny punickiej na polskim rynku.
„Wojnie Hannibala” to bardzo udana książka, chociaż nieco nierówna. Lazenby w kilku miejscach zbyt pobieżnie przedstawia przebieg wojny. Szczególnie widoczne jest to w rozdziale zatytułowanym „Blitzkrieg”. Tak jak Hannibal urządził Blitzkrieg Rzymianom, tak Lazenby czytelnikom. Fragmenty dotyczące wydarzeń tuż po bitwie pod Kannami potraktowane są lapidarnie, sam opis przygotowań i samego starcia w mojej ocenie mógłby być nieco bardziej rozbudowany.
Książka rozkręca się dopiero od czwartego rozdziału – świetne są opisy działań wojennych Hannibala w Italii w latach 215 – 203 p.n.e, podobała mi się również partia książki dotycząca działań Scypionów w Hiszpanii. W bardzo interesujący sposób zostały również ukazane wydarzenia na Sycylii, łącznie z oblężeniem Syrakuz przez Rzymian. Jedynie szkoda że autor nie pokusił się o komentarz w kwestii lasera Archimedesa.
Przekład autorstwa doktora Tomasza Ładonia należy uznać za bardzo udany. Słabą stroną książki są natomiast mapy i zdjęcia, które w większości przypadków są nieczytelne.
Książka J. F. Lazenby’ego łączy atrakcyjny styl pisania z bardzo wysokim poziomem merytorycznym. Pomimo pewnych niedociągnięć stanowi najlepszą pozycję dotyczącą drugiej wojny punickiej dostępną na polskim rynku. „Wojna Hannibala. Historia militarna drugiej wojny punickiej” z pewnością zainteresuje czytelników zafascynowanych starożytnością, w szczególności miłośników wojskowości antycznej.
Ocena: 5/6
Jesteś zainteresowany kupnem? – możesz to zrobić klikając w poniższy link afiliacyjny. Dokonując za jego pośrednictwem zakupu zapewnisz mi niewielką prowizję, tym samym przyczynisz się do rozwoju strony.
Wojna Hannibala. Historia militarna drugiej wojny punickiej
Metryka książki
Autor: John F. Lazenby
Tytuł: Wojna Hannibala. Historia militarna drugiej wojny punickiej
Wydawnictwo: NapoleonV
Rok wydania: 2015
ISBN: 978-83-7889-219-9
Ilość stron: 425
„A jeśli dobra sztuka, oklaski dajcie
i razem wszyscy radość nam swą okażcie”
W starożytności aktorzy tymi słowami kończyli występy na scenie. Czasy się zmieniły, więc jeśli powyższy artykuł przypadł Wam do gustu nie musicie dawać oklasków; swą sympatię możecie okazać w inny sposób – obserwując Antyczny.blog i udostępniając tworzone przeze mnie treści na Twiterze i Facebooku lub zapisując się do poniższego newslettera.